“ONGEZIEN”

Hoe vaak in ons leven kijken we naar iets, bewust of gewoon doelloos?

Al sinds onze geboorte zijn onze ogen één van de meest gebruikte zintuigen. Nieuwsgierig kijken we de wereld rond in een poging om alles te bevatten. Kleuren, vormen, bewegingen, gelaatsuitdrukkingen.

Niets ontsnapt aan onze onderzoekende blik.

Oneindig zijn de uitdrukkingen waarin het gaat over “zien”. Ons visueel geheugen is ook heel breed. Wie herinnert zich niet de eerste keer dat je je grote liefde in de ogen keek, de eerste keer je kind kunnen zien, de aanblik van een prachtige zonsondergang, …

Maar wat als die blik vertroebeld wordt door een ziekte? Door iets wat dementie heet waardoor je je eigen ogen soms niet meer kan vertrouwen. Waardoor je dingen anders ziet, zoals kleuren en vormen. Of dingen ziet die er niet zijn. Waardoor je de mensen die het dichtste bij je staan niet meer herkent. Waardoor je soms zelfs jezelf niet meer ziet zoals het hoort. Wie is die vreemde man of vrouw die mij aankijkt in de spiegel… Dat ben ik toch niet?

Maar ondanks alles willen mensen met dementie ook niets liever dan gezien worden. En vooral voor vol aanzien worden, voor de mens die ze diep vanbinnen nog altijd zijn.

Fotograaf Ludwig Coessens’ moeder verbleef een aantal jaren op de afdeling Rozendauw van wzc OLV Ten Rozen. Ze werd er graag gezien, een goedlachs en warm vrouwtje dat ieders hart wist te stelen.

Door de jaren heen merkte Ludwig hoe de blik in haar ogen vervaagde, meer afwezig werd. Meer en meer doelloos op zoek naar het onvindbare. Voor de lens van haar zoon leek ze echter steeds tot het besef te komen dat ze “gezien” werd en poseerde ze gewillig. Tot ook dat besef vervaagde en de foto’s een inkijk werden in haar innerlijke wereld. Soms intens gelukkig, soms nadenkend of licht verdrietig.

Haar blik bleef hem fascineren. Hij wilde meer mensen met dementie hun blik proberen vangen. Om hen te laten zien zoals de mensen die ze diep vanbinnen zijn. De goedlachse man, de fiere dame, de opmerkzame, nieuwsgierige of diep rakende personen die ze zijn.

Het werd een prachtige reis naar hun innerlijke wereld. Sommigen  beseften nog heel goed dat er een foto genomen werd en haalden hun mooiste poses boven. Anderen begonnen druk te vertellen over hun leven of raakten gebiologeerd door alle items in de mobiele fotostudio. Het liet niemand onberoerd. Er werd gelachen en genoten voor de lens.

Er werd gecommuniceerd, met of zonder woorden. Het werd een verhaal tussen model en fotograaf waarin niemand ongezien bleef…